milenyumkafasi

Karl Popper Geçmişte arkadaşlarımla yaptığım burçlar ve etkileri ile ilgili bir tartışmada; burç yorumlarının öne sürdüğü etkilerin tutarsızlığını eleştirdiğimde, eleştirdiğim noktayı etkileyen başka faktörlerin de olduğunu ve tutarsızlığın bu başka faktörlerden kaynaklanmış olabileceğini belirten yorumlar aldıktan sonra; genel olarak bilim, bilimin işleyiş mantığı, bilimden beklentiler ve bilimin önemi ile ilgili bir şeyler yazmak istedim.  Argümanlarımın gücü karşısında arkadaşlarımın nasıl afalladığını göstermek açısından kısaca diyalog şöyleydi: Ben: Burçların insanı etkilemesi saçmalık. Arkadaşlar: Saçma görünmesinin nedeni sadece burçların değil, yükselen gibi faktörlerin de etkili olması, o yüzden burcunu yansıtmayan çok kişi var. Ben: Saçmalık. Arkadaşlar: Bazılarında yükselen daha etkili hatta. Ben: Saçmalık Arkadaşlar: Daha onlardan başka yıldızların konumu, ışık alma miktarı bile etkili. Eleştirime başlamadan önce, diyalogta en çok rahatsız olduğum ve yazıda çoğun...

Xkcd'den konuyu anlatan mükemmel bir karikatür Karikatürün alt kısmına yazdığım gibi aslında karikatür her şeyi gayet iyi anlatıyor ve yazı da az çok karikatürün açıklaması gibi bir şey olacak. Tanımla başlayalım, data üzerinde birçok istatiksel işlem uyguladıktan sonra, herhangi bir istatiksel olarak anlamlı sonuç bulup asıl çalışma konusu elde edilen anlamlı olan sonuçmuş gibi yayımlamak. Daha açıklayıcı olması açısından bir örnek üzerinden açıklayalım. Mesela bir araştırmacının araştırma konusu, spesifik bir bölgede akciğer kanserinin sıklığı olsun ve akciğer kanserinin sıklığı ülke çapında %10 diyelim. Araştırmacının, her biri 10000 kişi olan 500 ilçe özelinde akciğer kanserinin sıklığına baktığını farz edelim. 500 ilçenin birçoğunda sıklığın %10 çıkması beklenirken bazılarında %10'dan daha çok, bazılarında daha az çıkması şaşırtıcı olmaz, çünkü sıklık oranları da bir gaus eğrisine oturacak yani normal dağılım gösterecek ve %10'dan her iki yöne de salınımlar gö...

This writing will be about heart and mathematics, so the formula of love :( Dividing AV blocks as first degree, second degree and third-degree blocks is a well established description in cardiology textbooks and highly used method in clinical practice. But when we look at their discrimination we can’t be sure whether one block is a second degree(more specifically Mobitz type 2) or third-degree block. A similar but not the same type of dilemma(f.e. sometimes can’t be sure about a test’s results or discrimination’s reliability) is a widely seen and mostly acceptable situation in medicine because while you are trying to gain from specifity side you lose sensitivity and vice versa. And on a reasonable point, you have to draw the line and use that method by considering strong and weak sides. But in our situation things are a bit different, not only we sometimes can’t be sure about whether one block is a second degree or third degree, we never can be sure about that. So why are we usin...

Yol fotosu devam. Kendini Rahatlatma Bir önceki bölümde, “Peki ya Allah varsa?” sorusunun olası cevaplarının sonuçlarına göre; “Allah var mı yok mu” sorusunu cevaplamamız gerektiğini söylemiştik. Ayrıca bu sorunun genellikle inanan kişilerin içlerini rahatlatmak amacıyla kullanıldığından bahsetmiştik. Uzun yıllar Allah’a inanmış olan birisi; inanmışlığının karşı yönünde karar almasını gerektirecek veya gerektirebilecek bazı düşüncelerle boğuşuyorsa, aklında sürekli çeşitli sorular varsa ve bu soruları cevaplayamıyorsa; hali hazırda bulunduğu konumun doğruluğuna kendisini ikna eden (aslında etmemesi gereken) “Peki ya Allah varsa?” argümanının kişilerin karşıt yönde karar almasını engellemesi anlaşılabilir. Çünkü hem istediğimiz kararın alınmasını destekleyecek argümanları görmeye daha çok meyilliyiz hem de istediğimizi gösteren argümanların etkisini daha büyük görmeye (bakınız confirmation bias ). Bu illüzyondan sağlıklı ölçülerde kurtulamadıysak ve “Peki ya Allah varsa”...

Yol fotosu devam Peki Ya Allah Varsa Şimdi gelelim, insanların kafasında onlarca soru işareti olmasına rağmen ve muhtemelen bu sorularına yanıt bulamasalar dahi, onları dinde tutan ve hala inanmalarına sebep olan “Peki Ya Allah Varsa” olayına. Burada Allah’ın varlığı veya yokluğu değerlendirilirken şöyle bir yöntem izleniyor. Allah’a inanmayıp haklıysan 70 sene kazanırsın; ama haksızsan ve Allah varsa sonsuzluğu kaybedersin. Bu yüzden inanmak mantıklı olandır. (klasik Hz. Ali'ni kıssası ve Pascal'ın kumarı  argümanları) Bir kere bu argüman, Allah’ın varlığıyla veya yokluğuyla ilgili bir argüman değil. Sadece bir ön kabul (varsa ve inanıyorsan sonsuz mutluluk ve inanmıyorsan sonsuz azap, yoksa ve inanıyorsan 70 yıl kayıp ve inanmıyorsan 70 yıl kazanç) ve bu ön kabulün sonuçlarına göre ön kabulün doğruluğunu ve yanlışlığını inceliyor. (Yani incelemiyor.) Bazı kararları alırken, kararın olası sonuçları göz önünde bulundurulmalı. Ancak bu karar, karar alma sürecinde k...

Yol fotosu risksiz, akarı yok, kakarı yok. Evrim Çerçevesinde İslam Bu yazıda İslam’ın evrim teorisini kabul eden ve etmeyen görüşlerinin kendi içlerindeki tutarlılıklarını incelemeye çalışacağım. İlk olarak “tek seferde yaratılış görüşü”nü, evrim teorisinden bağımsız olarak inceledim yani evrime inanmasak bile nasıl bakılabileceğini inceledim. Sonrasında ise evrimi kabul eden görüşleri, evrime uygunlukları açısından inceledim. İnsanların diğer tüm canlılardan ayrı bir süreçle ve birden yaratıldığını kabul edersek. Yani Adem ve Havva ilk insanlardı ve tüm insanlık bu ikilinin soyundan gelişti. İki peygamberden başlayan ve birine (Adem'e) birçok bilgi öğretilen  insanlık nasıl oldu da sonraki yıllarda büyük ölçüde geriye gitti ve tüm hayatı avlanmak, karnını doyurmak, çiftleşmek gibi (bir hayvan gibi) rutin döngülerin arasına hapsoldu ve en sonunda varlığı üzerine düşünme yetisini uzunca bir süre kaybetti. Bu yetiyi tekrar kazandığında ise neden bütün toplumlar birbirleri...

Yol fotosu risksiz, akarı yok, kakarı yok. Nabza Göre Şerbet Birkaç yıl önce, babamla evde oturup televizyon izlediğimiz bir gün; bir kanalda "Çağrı" filmine denk geldik. Daha önce de birkaç defa yarım yamalak izlemiştik, izlediğimiz kadarıyla da beğenmiştik, o gün de açtığımız andan bitene kadar izledik. Filmin bir yerinde babam "Bu Anthony Quinn Müslüman olmuş mu?" diye sordu. Ben de "Ne alâka adam oyuncu, ne        verirseler onu oynuyor" tarzında birkaç şey söyledim. Babam da "Olur mu oğlum öyle şey! Ezan sesini duyup etkilenip      (kalbi yumuşayıp) Müslüman olanlar var, Kuran'dan bir ayeti duyup etkilenip (bu insan ürünü olamaz deyip)                      Müslüman olanlar var, İstanbul'daki büyük camilere gidip onlardan etkilenip Müslüman olanlar var dedi. (Hadi ilk            ikisini   az çok anlarım. Ayetler, Allah'ın sözleri. Ezanı birden ...